Dwerggeit - Compleet Caresheet

• Geplaatst op 18 December 2025
• Door Junai.nl
• Geplaatst in Geit
• 0

Compleet Caresheet

Dwerggeit verzorgen - compleet caresheet

Introductie

Dwerggeiten zijn kleine, levendige en slimme geiten die in Nederland populair zijn als hobbydier en boerderijdier. Ze blijven compact, maar zijn echte energiepakketjes: ze klimmen, rennen, spelen en zoeken voortdurend contact met soortgenoten. Een dwerggeit is dus geen "tuinversiering", maar een volwaardig weidedier met specifieke behoeften aan ruimte, huisvesting, voeding, gezondheid en wettelijke registratie.

In dit uitgebreide caresheet lees je alles wat je nodig hebt om dwerggeiten verantwoord te houden: van weide en stal tot voeding, hoefverzorging, wetgeving en praktische tips. Waar relevant verwijzen we naar passende producten uit het schapen- en geitenassortiment van Junai.nl.

Natuurlijke leefomgeving en herkomst

De meeste dwerggeiten die wij kennen, stammen af van West- en Midden-Afrikaanse geitenrassen. In hun oorspronkelijke leefgebied leven ze in rotsachtige, droge streken met struiken en lage bomen. Geiten zijn van nature klimmers en struiketers: ze eten graag bladeren, takjes en kruiden in plaats van alleen kort gras.

• Leefwijze: kuddedier, altijd met soortgenoten.
• Voorkeuromgeving: droge, beschutte plekken, hekel aan regen en langdurige nattigheid.
• Activiteit: veel lopen, klimmen, spelen en samen rusten.

Deze natuurlijke achtergrond verklaart waarom dwerggeiten in Nederland behoefte hebben aan:

• een droge, tochtvrije stal met voldoende bodembedekking;
• een ruime, stevige weide met beschutting tegen zon, wind en regen;
• klim- en speelmogelijkheden, zoals boomstammen, kabelhaspels en verhogingen.

Uiterlijk en kenmerken van de dwerggeit

Dwerggeiten zijn kleine, compacte geiten met relatief korte poten, een rond lichaam en vaak hoorns bij zowel bokken als geiten. Ze komen in veel kleuren voor: wit, bruin, zwart, gevlekt en allerlei combinaties.

• Schofthoogte: meestal rond 45 tot 55 cm bij volwassen dieren.
• Gewicht: gemiddeld 25 tot 35 kg, sommige dieren wat zwaarder bij rijke voeding.
• Gemiddelde leeftijd: bij goede verzorging ongeveer 15 tot 20 jaar.

Omdat dwerggeiten zo oud kunnen worden, is het belangrijk om vooraf goed na te denken over huisvesting, kosten en tijd. Je neemt een dier in huis voor lange tijd, niet voor een paar jaar.

Gedrag en karakter

Dwerggeiten staan bekend als vrolijk, nieuwsgierig en intelligent. Ze leren snel, hebben humor en zoeken vaak interactie met mensen, vooral als die iets lekkers meenemen. Maar ze zijn in de eerste plaats kuddedieren: zonder soortgenoten voelen ze zich onveilig en ongelukkig.

• Kuddedier: houd dwerggeiten altijd minimaal per twee, liever een kleine groep.
• Speels: rennen, springen en elkaar uitdagen hoort bij normaal gedrag.
• Slim: veel geiten leren deuren openen, hekjes optillen of slotjes manipuleren, zorg dus voor goede afrastering.
• Geluid: sommige dieren zijn vocaal (balken of mekkeren), vooral rond voertijd of als ze aandacht willen.
• Met kinderen: vaak vriendelijk, maar het blijven sterke dieren met hoorns. Toezicht is altijd nodig.

Huisvesting: stal, weide en schuilgelegenheid

Minimale ruimte

Dwerggeiten zijn klein, maar hebben veel ruimte nodig om rond te lopen en te grazen. Als globale richtlijn kun je aanhouden:

• Ongeveer 100 m² weide voor twee dwerggeiten als minimum, liever meer en bij voorkeur opdeelbaar in meerdere stukken om te kunnen rouleren.
• Extra dieren vragen telkens om extra oppervlakte.

Een kleine achtertuin is dus meestal ongeschikt. Dwerggeiten horen in een ruime weide of paddock, niet als "gazonmaaier" op een klein stukje gras.

Stal en nachthok

Geiten verdragen kou redelijk goed, maar hebben een droge, tochtvrije stal nodig. Ze hebben een grote hekel aan regen en natte, modderige bodems.

• Binnenruimte: richt als minimum ongeveer 1,5 tot 2 m² per dwerggeit in de stal in.
• Vloer: bij voorkeur een harde, goed te reinigen ondergrond, bijvoorbeeld beton of stenen, met een dikke laag stro of ander absorberend strooisel.
• Ventilatie: wel frisse lucht, maar geen tocht. Ramen of ventilatieopeningen hoog in de wand werken goed.
• Verlichting: geiten houden niet van volledig donker, een raam of veilig afgeschermde lamp is prettig.

Bij Junai.nl vind je diverse schuilstallen en overkappingen voor schapen en geiten, waarmee je eenvoudig een droge, beschutte ligplek creëert in de weide.

Weide en afrastering

Dwerggeiten zijn ontsnappingskunstenaars en klimmers. De afrastering moet dus stevig en hoog genoeg zijn.

• Hoogte: bij voorkeur 1,20 m of hoger, zonder grote openingen waar ze doorheen kunnen.
• Materiaal: gaashekwerk, houten hekken of schrikdraad dat correct en veilig is aangelegd.
• Hoeken en palen: gebruik stevige palen en degelijke bevestiging, eventueel met materiaal uit palen, hamers en trekkers.

Let erop dat er geen uitstekende draden, spijkers of scherpe randen zijn waaraan geiten zich kunnen verwonden. Zorg ook voor schaduwplekken in de weide via bomen, een schuilstal of een overkapping.

Speelmateriaal en verrijking

Dwerggeiten houden van klimmen, ontdekken en puzzelen. Verrijking voorkomt verveling en ongewenst gedrag, zoals schuren aan hekken of uitbreken.

• Boomstammen, kabelhaspels, houten platforms en bruggen om op te klimmen.
• Hooinetten of hooiruiven op verschillende hoogtes.
• Verse takken van niet giftige soorten om aan te knabbelen.

Voeding voor dwerggeiten

Dwerggeiten zijn herkauwers. Hun hele spijsvertering is ingericht op ruwvoer, zoals gras, hooi en bladeren. Brok is slechts een aanvulling.

Basisrantsoen voor een volwassen dwerggeit

Onderstaand schema is een algemene richtlijn voor gezonde, volwassen dwerggeiten met een normaal gewicht. Pas de hoeveelheden altijd aan op basis van lichaamsconditie, arbeid, dracht of zoogperiode en advies van dierenarts of geitenspecialist.

Uitgebalanceerde voeders en aanvullingen voor dwerggeiten vind je bij geiten- en schapenvoeders. Voor een passende mineraalvoorziening zijn likstenen en mineralenemmers ideaal.

Voeding voor lammeren

• De eerste weken drinken lammetjes biest en vervolgens melk bij de moeder of via kunstmelk.
• Vanaf een paar weken kunnen ze wat hooi en een beetje lammerbrok leren eten.
• Laat lammeren geleidelijk wennen aan ruwvoer en krachtvoer, vermijd plotselinge voerveranderingen.
• Gebruik bij handopfok speciale lammermelk en toebehoren uit de categorie producten voor lammeren.

Wat mag een dwerggeit niet eten?

• Geen koeienbrok of andere niet geiten specifieke krachtvoeders, dit kan leiden tot koperstapeling en andere tekorten of overschotten.
• Beperk brood, koekjes en veel fruit, dit maakt geiten snel te dik.
• Geen giftige tuinplanten zoals taxus, rododendron, gouden regen, oleander en bepaalde sierheesters.
• Geen beschimmeld hooi of kuilvoer, schimmel kan ernstige gezondheidsproblemen geven.

Gezondheid en verzorging

Een goede basis met juiste huisvesting, voeding en hygiëne voorkomt veel problemen. Daarnaast hebben dwerggeiten gerichte verzorging nodig, zoals hoefverzorging, parasietenbeheer en periodieke gezondheidscontroles.

Dagelijkse controle

• Controleer eetlust en drinkgedrag.
• Let op de mest, stevige keutels zijn normaal, aanhoudende diarree is een alarmsignaal.
• Bekijk houding en gang: loopt de geit soepel en vlot.
• Check ogen en neus op overmatige uitvloeiing.
• Controleer of er geen wondjes, kale plekken of krabplekken zijn.

Hoefverzorging

Klauwen groeien door en slijten in een weide vaak niet voldoende af. Regelmatig bekappen is essentieel om kreupelheid te voorkomen.

• Controle: minstens drie keer per jaar de hoeven goed bekijken.
• Bekappen: gemiddeld drie tot vier keer per jaar, afhankelijk van ondergrond en individuele groei.
• Gebruik geschikt gereedschap en werk voorzichtig, laat het zo nodig door een ervaren bekapper of dierenarts doen.

Voor gereedschap en verzorgingsproducten kun je terecht bij hoefverzorgingsproducten voor schapen en geiten.

Parasieten en ontwormen

Dwerggeiten kunnen inwendige parasieten, zoals wormen, en uitwendige parasieten, zoals luizen en mijten, krijgen. Ontwormen gebeurt tegenwoordig bij voorkeur op basis van mestonderzoek en niet standaard op de gok.

• Laat regelmatig mestonderzoek doen via de dierenarts, vooral bij lammeren en drachtige of zoogende geiten.
• Weid bij voorkeur om de paar weken op een perceel waar enige tijd geen geiten of schapen liepen.
• Bespreek een ontwormingsplan en behandeling van huidproblemen altijd met de dierenarts.

Vaccinaties en overige gezondheidszorg

Voor geiten worden vaak vaccinaties tegen bijvoorbeeld tetanus en bepaalde darmziekten geadviseerd. Voor grotere geitenkoppels en melkgeitenbedrijven gelden in Nederland aanvullende regels, onder andere rondom Q koorts.

• Laat je dierenarts adviseren welk vaccinatieschema voor jouw situatie geschikt is.
• Noteer behandelingen en vaccinaties in een logboek, dat helpt ook bij I en R registratie.

Voortplanting en fokken

Fokken met dwerggeiten is leuk, maar vraagt planning, extra ruimte en kennis. Een drachtige geit en lammeren vragen meer zorg en kosten. Denk er dus goed over na of fokken echt nodig is.

• Drachtduur: ongeveer 145 tot 152 dagen, circa 5 maanden.
• Grootte worp: gemiddeld twee lammeren, soms één of drie.
• Bronstseizoen: meestal van eind zomer tot in het voorjaar. De geit is ongeveer elke drie weken enkele dagen vruchtbaar.

Laat een dracht bij voorkeur begeleiden door een dierenarts of een ervaren geitenhouder, zeker als je net begint. Houd rekening met:

• extra voedingsbehoefte in de laatste weken van de dracht en tijdens de zoogperiode;
• ruime, schone aflammerboxen met dik stro;
• voldoende opvangmogelijkheden voor lammeren die je niet zelf kunt houden.

Wetgeving en administratie in Nederland

Dwerggeiten vallen onder dezelfde regelgeving als andere schapen en geiten. Dat betekent dat er verschillende wettelijke verplichtingen gelden.

• UBN nummer: voor het houden van schapen en geiten heb je in de meeste situaties een Uniek Bedrijfsnummer nodig. Dit vraag je aan via de RVO.
• Identificatie: alle schapen en geiten moeten geïdentificeerd zijn met oormerken.
• Registratie, I en R: geboorte, aanvoer, afvoer en overlijden moeten binnen de gestelde termijnen gemeld worden in het I en R systeem Schapen en Geiten.
• Bestemmingsplan en bouwregels: check bij je gemeente of het houden van geiten op jouw locatie is toegestaan en welke eisen gelden voor stallen en gebouwen.

Regelgeving kan veranderen. Controleer daarom altijd de meest recente informatie bij de RVO en je gemeente.

Ervaring bij Junai.nl aanwezig

Junai.nl levert al jaren producten voor schapen en geiten en hoort daarbij veel praktijkervaring van hobbyhouders, kinderboerderijen en professionele bedrijven. Op basis van die ervaringen is het assortiment in de categorie Schapen en Geiten samengesteld. Voeders, likstenen, drink- en voerbakken, hoefverzorging en schuilstallen sluiten aan bij de dagelijkse praktijk van dwerggeitenhouders.

Tips en veelgemaakte fouten

Handige tips

• Begin altijd met minstens twee dwerggeiten, nooit één alleen.
• Zorg voor een droge, moddervrije ligplek door regelmatig te strooien en natte plekken te verwijderen.
• Hang hooi in een ruif, zodat het schoon en droog blijft.
• Gebruik stevige, vorstbestendige drinkbakken of een automatisch drinksysteem uit drink- en voerbakken.
• Plan jaarlijks een vaste periode voor mestonderzoek, vaccinaties en hoefcontrole.

Veelgemaakte fouten

• Dwerggeiten houden op een te kleine ruimte of in een gewone achtertuin.
• Een geit alleen houden als "gezelschapsdier" zonder soortgenoot.
• Te veel brood, granen en snacks geven, waardoor geiten te dik worden.
• Geen registratie en oormerken regelen, terwijl dit wettelijk verplicht is.
• Hoefverzorging uitstellen tot het dier kreupel loopt.
• Giftige tuinplanten binnen bereik laten staan.

Leuke weetjes over dwerggeiten

• Dwerggeiten kunnen hun verzorger vaak herkennen aan stem en loopje.
• Ze zijn erg goed in puzzelen, sommige geiten leren zelf schuiven met grendels of deksels openen.
• In veel kinderboerderijen zijn dwerggeiten de grootste publiekstrekkers door hun speelse karakter.
• Dwerggeiten kunnen, mits goed opgevoed, prima aan een halster leren lopen.

Samenvatting

Een dwerggeit is een vrolijk, intelligent en sociaal weidedier dat veel ruimte, soortgenoten en goede verzorging nodig heeft. Met een ruime, veilige weide, een droge stal, kwalitatief ruwvoer, een beperkte hoeveelheid geitenbrok, een goede mineraalvoorziening, regelmatige hoefverzorging en aandacht voor I en R wetgeving kun je je dieren een lang en gezond leven bieden.

Met het uitgebreide assortiment voor schapen en geiten bij Junai.nl vind je eenvoudig de juiste producten om je dwerggeiten optimaal te verzorgen.

Hulp of advies nodig?

Heb je vragen over producten voor dwerggeiten of twijfel je welke oplossing het beste bij jouw situatie past? Neem dan contact op met onze klantenservice via Contact opnemen met Junai.nl. Ons team denkt graag met je mee.

Veelgestelde vragen over dwerggeiten

1. Kun je een dwerggeit alleen houden?

Nee. Dwerggeiten zijn uitgesproken kuddedieren en voelen zich alleen ongelukkig en onveilig. Houd altijd minimaal twee geiten samen, liefst van vergelijkbare leeftijd en formaat. Een dwerggeit samen met alleen een ander diersoort, bijvoorbeeld een pony, is geen volwaardige vervanging voor een soortgenoot.

2. Hoeveel ruimte heeft een dwerggeit nodig?

Als richtlijn kun je rekenen op ongeveer 100 m² weide voor twee dwerggeiten en meer ruimte is altijd beter. Deze oppervlakte moet bij voorkeur opdeelbaar zijn in meerdere percelen, zodat je kunt roteren en de grasmat kunt laten herstellen. Daarnaast hebben de dieren een droge, tochtvrije stal nodig voor de nacht en bij slecht weer.

3. Wat eten dwerggeiten het liefst?

De basis van het rantsoen is ruwvoer, dus goed hooi en weidegras. Daarnaast geef je een beperkte hoeveelheid speciaal geitenvoer en zorg je voor een mineralen- of liksteen. Vers, schoon water moet altijd onbeperkt beschikbaar zijn. Snacks zoals brood en fruit geef je alleen met mate.

4. Mogen dwerggeiten los in de tuin lopen?

Dat is af te raden. Dwerggeiten eten bijna alles dat groen is en maken geen onderscheid tussen gras, kostbare planten en giftige soorten. Bovendien kunnen ze gemakkelijk ontsnappen als de tuin niet geitenproof is. Een aparte, goed omheinde weide of paddock is veel veiliger.

5. Hoe oud wordt een dwerggeit gemiddeld?

Bij goede verzorging kan een dwerggeit ongeveer 15 tot 20 jaar oud worden. Dat betekent dat je bij de aankoop rekening moet houden met een langetermijnverantwoordelijkheid voor huisvesting, kosten en verzorging.

6. Zijn dwerggeiten geschikt voor kinderen?

Dwerggeiten kunnen hele leuke dieren zijn voor kinderen. Ze zijn nieuwsgierig, speels en vaak tam. Toch blijven het sterke dieren met hoorns, die onverwachte bewegingen kunnen maken. Laat kinderen daarom nooit zonder toezicht bij de geiten, leer ze rustig omgaan met de dieren en zorg voor duidelijke regels, zoals niet achterlangs lopen en niet aan de hoorns trekken.

7. Heb ik een UBN en I en R registratie nodig voor dwerggeiten?

Ja, in Nederland vallen dwerggeiten onder de regels voor schapen en geiten. In de meeste gevallen heb je een Uniek Bedrijfsnummer nodig en moet je je dieren registreren in het I en R systeem Schapen en Geiten. Geboorte, aan- en afvoer en overlijden moeten binnen de wettelijke termijnen gemeld worden. Controleer altijd de actuele regels bij de RVO.

8. Hoe vaak moeten de hoeven van een dwerggeit worden bekapt?

Meestal is drie tot vier keer per jaar bekappen nodig, afhankelijk van de ondergrond en hoe hard de hoeven groeien. Controleer de hoeven minstens ieder seizoen. Zie je dat de hoeven uitgroeien, omkrullen of dat het dier kreupel loopt, dan is directe actie nodig. Gebruik geschikt gereedschap of schakel een ervaren bekapper of dierenarts in.

9. Kun je een dwerggeit binnen in een schuur of stal houden?

Een dwerggeit heeft altijd toegang nodig tot een buitenweide of uitloop. Permanent binnen houden is niet geschikt en niet diervriendelijk. De stal is bedoeld als nachthok en schuilplek bij slecht weer. Overdag moeten geiten kunnen lopen, grazen en spelen in de buitenlucht.

10. Hoe herken ik dat mijn dwerggeit ziek is?

Signalen van ziekte zijn onder andere slechte eetlust, sloom gedrag, afwijkende mest zoals diarree, hoesten of niezen, kreupelheid, plots gewichtsverlies, koorts, veel jeuk of kale plekken. Zie je een of meer van deze signalen, neem dan contact op met een dierenarts die ervaring heeft met schapen en geiten. Hoe eerder je ingrijpt, hoe beter de vooruitzichten meestal zijn.